Toekomstige internationale handelsgroei: Nederland in kopgroep

Handel in producten is niet langer de aanjager van de wereldeconomie. Waar moet de internationale groei dan vandaan komen? De researchafdeling van kredietverzekeraar Euler Hermes ziet 2 nieuwe drivers: de handel in diensten en digitalisering. Op beide terreinen is Nederland uitstekend gepositioneerd.

Dertig jaar lang groeide de wereldhandel twee keer zo snel als de mondiale economie. Die tijd is voorbij, concludeert Euler Hermes. De rek is eruit. De groeipercentages van de internationale handel in producten blijven in 2016 en 2017 dan ook steken op respectievelijk 2,1% en 3,1%. Op de middellange termijn voorziet Euler Hermes groeipercentages lager dan 4%.

Belangrijkste oorzaken van deze terugval zijn volgens Euler Hermes:

1. Cyclische factoren zoals een kwakkelend Europa en het economisch zware weer waarin China en belangrijke opkomende landen als Brazilië, Rusland en Zuid Afrika verkeren.
2. Structurele oorzaken zoals de wereldwijde verschuiving van industrie naar dienstverlening en het feit dat veel opkomende economieën inmiddels zelf de producten fabriceren die ze tot voor kort nog moesten importeren.
3. Protectionisme: wereldwijd ontstaan in toenemende mate handelsbarrières, doordat overheden inkopers dwingen om op de thuismarkt in te kopen. Maar ook subtielere vormen door onmogelijke milieu- en voedselveiligheidsstandaarden uit te vaardigen.

Johan Geeroms, senior Risk Manager bij Euler Hermes Nederland: "Het pre-crisis gemiddelde van de groei van de wereldhandel bedroeg 7%. Nu zitten we al vijf jaar op rij met een groei lager dan 3%, ongeveer het niveau waarmee de wereldeconomie groeit. In de jaren negentig en de eerste jaren van deze eeuw groeide de handel haast standaard twee keer zo sterk dan de economie. Kijken we niet naar de hoeveelheid goederen maar naar de waarde, dan is de trend pas echt alarmerend. Tussen 2014 en 2016 bedroeg de gecumuleerde terugval 3129 miljard dollar. Dat is bijna gelijk aan het volledige BBP van Duitsland."

Nederland uitstekend gepositioneerd

Betekent dit het einde van de globalisering? "Nee", zegt Geeroms, "wel moeten bedrijven op zoek naar alternatieven om internationaal te groeien. Nederland is daarvoor uitstekend gepositioneerd. Zo ziet de toekomst van de internationale handel in diensten er veelbelovend uit. Euler Hermes verwacht voor 2016 een positieve groei van 40 miljard dollar wereldwijd en in 2017 een stijging van 268 miljard dollar. Structureel zal de vraag naar diensten sterk toenemen. Dat is goed nieuws voor Nederland. Gemeten in toegevoegde waarde zijn diensten nu al dé exportmotor van Nederland. In ons land is de zakelijke dienstverlening dan ook één van de snelst groeiende bedrijfstakken. Nu al telt de sector meer werknemers dan de hele industrie." Belangrijke afnemers van onze diensten zijn volgens Geeroms de VS, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Grote impact digitalisering

Een andere troef die Nederland in handen heeft voor verdere internationale groei is volgens Geeroms onze voorsprong op het gebied van digitalisering. "Big data zijn de nieuwe grondstof van de toekomst. Volgens ons onderzoeksbureau in Parijs zal digitalisering al in 2020 bijna 17% van de totale economische output omvatten. Nederland kan daar geweldig van profiteren. We staan niet alleen 4e op de worldranking qua innovativiteit (volgens de The World Intellectual Property Organization). Maar ook op de Digitaliserings Index hoort Nederland tot de absolute top. Die index heeft ons onderzoekbureau geïntroduceerd om te illustreren hoezeer het bedrijfsleven per land erin slaagt internationale groei te realiseren op het gebied van digitalisering. Hierin zijn 135 landen opgenomen. Nederland staat op de Digitaliserings Index op de 2e plaats."

Nieuwe verdienmodellen

Voor de enorme impact van digitalisering verwijst Geeroms naar het World Economic Forum in Davos eerder dit jaar. "Daar was iedereen het erover eens dat digitalisering de motor zal zijn van de vierde Industriële Revolutie, een ontwikkeling die sectoren en beroepen drastisch zal veranderen. Slimme machines en het internet zullen steeds meer samengaan. Compleet nieuwe verdienmodellen zullen ontstaan. Voor deze vernieuwing is de innovatiekracht van start-ups erg belangrijk. Ook daarvoor scoort Nederland goed. Nergens in Europa is het klimaat voor start-ups zo goed als hier."