Zo werkt de CEO als katalysator voor innovatie

Constante innovatie is de enige manier om te overleven in het digitale tijdperk. Het versterken van het innovatief vermogen van de organisatie behoort dan ook tot de kerntaken van de CEO. Hoe creëer je een vruchtbare voedingsbodem voor innovatie?

Wat is innovatie?

Veel mensen denken bij innovatie aan uitvindingen, zoals een nieuwe gadget, machine of technologie. Maar innovatie is ook het vernieuwen van diensten en processen. Dat kan bijvoorbeeld een efficiëntere manier zijn om de groei van gewassen te volgen met behulp van drones. Of een nieuw productieproces waarbij repetitieve handmatige taken worden overgenomen door robots met kunstmatige intelligentie.

Vijf tips om de innovatiekracht van je organisatie te vergroten:

1. Focus op een specifieke vorm van innovatie

Kies een vorm van innovatie die past bij jouw organisatie. De Boston Consultancy Group (BCG) heeft de 100 meest innovatieve bedrijven ter wereld onderzocht. Op basis hiervan onderscheidt het onderzoeksbureau zes verschillende innovatiemodellen:

• Creator – grote, kostbare innovaties die voor disruptie in de markt zorgen
• Solution builder – klantgerichte innovatie, perfectioneren van klantervaring
• Leverager – continue verbetering van een superieur businessmodel
• Expander – expertise op nieuwe manier toepassen in andere markten
• Defender – met samenwerkingen en overnames reageren op disrupties in de markt
• Fast follower – snel reageren op innovaties door concurrenten

Volgens de BCG is het belangrijk om een innovatiemodel na te jagen dat aansluit bij de omstandigheden in je branche. Zo is het riskant als een retailer het Defender-model hanteert, door te vertrouwen op de kracht van het merk en het bestaande netwerk van fysieke winkels. Een bedrijf als Kijkshop werd hierdoor links en rechts ingehaald door online concurrenten.

Kijk ook goed naar de concurrentie. Welke innovatiemodellen gebruiken branchegenoten en hoe effectief is dat? Welke modellen worden nog niet toegepast door concurrenten en waarom? Mogelijk kan jouw organisatie dat hiaat opvullen.

2. Zorg voor een platte, diverse organisatie

Hiërarchische verhoudingen kunnen als een rem op innovatie werken. Met een platte organisatiestructuur zorg je ervoor dat alle werknemers zich betrokken voelen bij de koers van de organisatie. Bovendien ontstaan goede ideeën vaak op de werkvloer, niet alleen in de bestuurskamer.

Als CEO moet je uitstralen dat je deur altijd openstaat en dat je luistert naar iedereen. Verlang deze mentaliteit ook van andere leidinggevenden. Omring jezelf bovendien met mensen met verschillende achtergronden. Een organisatie met een divers management haalt meer omzet uit nieuwe producten en diensten, blijkt uit onderzoek. Diversiteit in onder andere nationaliteit en geslacht moet in alle lagen van de organisatie aanwezig zijn.

3. Zet in op de lange termijn

Er is geen ‘quick fix’ voor innovatie. De realiteit is dat de meeste grote innovaties tijd kosten. Zo ontdekte Alexander Fleming penicilline al in 1928, maar het kwam pas zo’n 20 jaar later op de markt. Ook de technieken achter kwantumcomputers zijn al decennia in ontwikkeling. Extreme voorbeelden die wel illustreren dat echte innovatie een lange adem vergt van de CEO.

Een inspirerend voorbeeld is Bernard Charlès, de CEO van Dassault Systèmes. De Fransman trad in 1983 in dienst bij het bedrijf, twee jaar na de oprichting. Sinds 1995 is hij er werkzaam als CEO. Charlès legt sterk de nadruk op het creëren van een bedrijfscultuur waarin constante innovatie plaatsvindt. Onder zijn leiding is Dassault Systèmes uitgegroeid tot een van de meest innovatieve en duurzame bedrijven wereldwijd. Zo werd de 3DExperience-specialist in 2018 in de Global 100-lijst van Corporate Knights zelfs tot het meest duurzame bedrijf ter wereld uitgeroepen.

4. Doe je voordeel met technieken en tools

Het innovatief vermogen van je organisatie activeer je niet met sporadische brainstormsessies voor een select groepje medewerkers. Beter is het om in de dagelijkse praktijk ruimte te creëren voor innovatie. Laat werknemers bijvoorbeeld een deel van hun tijd spenderen aan projecten waarvan zij denken dat het bedrijf er het meeste baat bij heeft, een bekende regel bij Google.

Gerichte innovatiesessies kunnen zeker zinvol zijn. Pas dan bijvoorbeeld een innovatietechniek als design thinking toe. Dit is een methode waarbij je op zoek gaat naar de best mogelijke oplossing voor een specifiek probleem. Ook technologie kan een forse bijdrage leveren. Zo zijn er allerlei platforms die interactie en samenwerking bevorderen.

5. Durf fouten te maken

Een idee mag op de tekentafel nog zo goed lijken, maar de kans is altijd aanwezig dat de gedroomde resultaten uitblijven. Zo wordt naar schatting 40 procent van de nieuwe producten uiteindelijk geen succes. Het is dus prima om kritisch te kijken naar de haalbaarheid van innovatieprojecten. De valkuil is echter dat ook kansrijke projecten in de kiem worden gesmoord.

Innovatie is het proberen van nieuwe dingen, en dat gaat nou eenmaal niet altijd goed. Toch kan een mislukte poging tot innovatie bijzonder leerzaam zijn. Misschien doe je wel nieuwe inzichten op over de voorkeuren van klanten of de sterke punten van bestaande processen. Durf dus fouten te maken, zolang je er maar van leert. Geef ook je werknemers de ruimte om te experimenteren en reken ze niet hard af op mislukkingen.