Doorbraak ICT-innovatie in bouw

274094_h_ergb_s_gl

Door de financiële crisis is de bouwwereld onomkeerbaar veranderd en is ICT een altijd en overal beschikbare nutsvoorziening geworden. Daardoor ontstaan interessante innovatiekansen voor zowel gevestigde bedrijven als marktuitdagers. De grootste uitdaging voor de komende jaren is echter niet de techniek, maar de benodigde kennis en samenwerkingsvaardigheden van mensen om alle nieuwe technische mogelijkheden optimaal te benutten. Stumico, de vereniging voor ICT in de bouw heeft een bijeenkomst georganiseerd waar de benodigde proces- en cultuurveranderingen centraal stonden. 

Ervaringen met BIM-procesveranderingen

Jaap Kolk, al tien jaar actief in de wereld van verbeteren, veranderen en vernieuwen gerelateerd aan BIM en duurzaamheid, begon de bijeenkomst met zijn visie over vier pijlers die leiden tot succesvolle BIMmen. Dat zijn volgens hem respectievelijk: strategie, mensen, processen en tools. Strategisch gezien is het noodzakelijk te analyseren en te formuleren waarom je als bedrijf wilt gaan BIMmen. Is dat om de faalkosten te verlagen en daarmee je winstmarge te verhogen of bedrijfsprocessen te optimaliseren en te innoveren? Momenteel geeft een kopgroep van bedrijven vorm en richting aan het BIMmen in Nederland en volgt het peloton op een aanzienlijke afstand. Wat de mensen die met een BIM werken betreft ontstaat er een kloof in de aanwezige kennis en praktijkervaring tussen oudere en jongere medewerkers. De jonge generatie pakt alle mogelijkheden eerder op en groeit snel door tot BIM-modelleurs, -coördinatoren en -managers in projecten. Succesvol BIMmen vereist echter multi-disciplinaire samenwerking en vergaande ketenintegratie. Behalve diverse proces- en projectmatige voordelen maken BIM en het daaraan gerelateerde informatiemanagement (I van BIM) tevens businessmodelinnovatie mogelijk.

Agile en scrum in de bouwwereld 

De volgende presentatie van Agile IT programmamanager Peter Mooij en senior modelleur Peter Prins belichtte de toepasbaarheid van agile en scrum bij het N18-project van VolkerInfra. Agile betekent letterlijk behendig, lenig, oftewel wendbaarder worden. Scrum is een flexibele manier van producten maken, met multidisciplinaire teams die in korte sprints van enkele weken resultaten opleveren. Dus door volgens de scrummethodiek te werken kun je als organisatie flexibeler inspelen op veranderende klantvragen, terwijl het de effectiviteit van projectteams aanzienlijk kan vergroten. Mooij en Prins vertelden hoe ze in de ontwerpfase van het N18-project met tweewekelijkse sprints hebben gewerkt en welke resultaten daarbij zijn geboekt. Iedere twee weken bespraken zij met de opdrachtgever en andere stakeholders het actuele BIM-coördinatiemodel. Door korter op de bal multi-disciplinair samen te werken zijn onbekende eisen eerder verduidelijkt, kwamen vergunningen sneller beschikbaar, terwijl tevens de voortgang voor alle betrokkenen inzichtelijker werd. Andere onverwachte resultaten waren minder ziekmeldingen en het winnen van een interne prijs binnen Rijkswaterstaat voor de wijze van projectbeheersing.

Bouwen zonder aannemer   

Alec van der Voort, ruimteontwikkelaar bij Bohemen, vertelde hoe zijn werkgever de in mei geopende nieuwe vestiging van Olympus Nederland in Leiderdorp zonder een aannemer heeft gerealiseerd. Bohemen investeert met risico in ruimtelijke vraagstukken, met creativiteit en oplossend vermogen als onderscheidende toegevoegde waarden. Bij het Olympus-project zijn informatie en organisatie als belangrijkste projectmanagementmiddelen ingezet. Door een BIM als officieel communicatiemiddel te gebruiken en maar één leverancier op de bouw te laten werken, met volledige verantwoordelijkheid voor de bouwlocatie, te leveren productie en veiligheid. Elke volgende leverancier startte pas met de uitvoering van alle overeengekomen werkzaamheden als de voorgaande productie was geaccepteerd. Vanuit Bohemen is op afstand toezicht gehouden op de voortgang via webcams en geautomatiseerde toegangscontrole, zonder een traditionele uitvoerder. De grootste succesfactoren bij dit project waren de kans die elke leverancier kreeg om de eigen werkzaamheden te optimaliseren zonder hinder te ondervinden van anderen en het leidend vergaand gebruik van een BIM als officieel contractstuk. Volgens van der Voort hebben alle partijen minimaal dezelfde marge of tot 20% meer aan dit project verdiend dan bij de traditioneel uitvoering, terwijl het gebouw ook eerder dan gepland is opgeleverd.

Bouwen volgens nieuwe spelregels  

Als laatste spreker maakte Gerrit ten Haaken van BIMpuls het aanwezige publiek bewuster van de veranderde spelregels in de bouw en civiele techniek. Volgens hem zijn voor innovatief bouwen continu verbeteren, meer open kennis delen, inspelen op de veranderende vraag en contractvormen van opdrachtgevers, sneller digitaliseren en circulair denken nodig. Maar ook in een eerder stadium van projecten multi-disciplinair ontwerpen en oplossingen bedenken. Verder zijn voor het bouwen volgens nieuwe spelregels behalve technische kennis en ervaring ook softskills op het gebied van communicatie, presenteren en samenwerken onontbeerlijk. Daarom ligt er een grote uitdaging bij het veranderen van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van mensen binnen bedrijven en projecten, om  tijdig in te spelen op nieuwe business- en samenwerkingsmodellen en toenemende regelgeving. Samenvattend veranderen de processen en cultuur in de bouw ingrijpend, terwijl meer integraal gaan samenwerken en benutten van technische innovaties alle betrokken partijen nieuwe kansen bieden om zich te (blijven) onderscheiden.

Meer informatie over de vereniging en activiteiten van Stumico is te vinden op: www.stumico.nl.