Waarom worden analytics-projecten vaak een cold case?
De hoofdpersonages hebben het in deze misdaadseries niet makkelijk. Willen zij dat het recht zegeviert, dan moeten zij veelal persoonlijke uitdagingen overwinnen. Privéomstandigheden en karaktereigenschappen van de rechercheur leiden dan uiteindelijk tot het vinden van de dader. Die persoonlijke invalshoek zien we in het bedrijfsleven ook terug, en dan met name bij analytics-projecten. Meestal zijn het menselijke aspecten en persoonlijkheidstrekken die een traject onder druk zetten. Dat levert dan een heleboel frustraties op. Denk bijvoorbeeld aan de inspanning die sommige projecten vergen, dat concurrenten roet in het eten gooien of dat interne politieke kwesties het moeilijk maken om een project succesvol - en bijtijds - af te ronden. Hierdoor worden sommige analytics-projecten regelrechte ‘cold cases’, die eerst een tijdlang de ijskast in gaan, voordat alle puzzelstukjes op zijn plaats vallen.
Te ambitieus
Meer dan eens horen we tragische verhalen over ten onrechte beschuldigde mensen, die voor andermans daad in het gevang terechtkomen. Dan jaren later, als hun zaak door een cold case-team uit de oude doos is gehaald, blijkt dat zij onschuldig waren. Het bewijs is vaak verouderd, waardoor de echte schuldige ook nauwelijks meer is terug te vinden. Het onderzoek begint daardoor weer van vooraf aan. Dit soort scenario’s ontstaan vaak door overambitieuze Officiers van Justitie of slordigheden van rechercheurs die nog iets te bewijzen hebben.
Maar zulke fouten zien we in het bedrijfsleven ook nog te vaak gebeuren. Soms wil een business manager met een project scoren en loopt hij in zijn ambitie veel te hard van stapel. Doelstellingen en planningen zijn dan niet realistisch. Hij vergeet draagvlak te creëren of neemt beslissingen die achteraf gezien zeer ongunstig bleken. Ook een veel gemaakte fout: we beginnen zomaar ergens, maar vaak niet bij het startpunt. Dan wordt een analytics-project eerder een improvisatiewedstrijd, terwijl het een goed gestructureerd business-project had moeten zijn.
Menselijk
Net als bij goede crime-series zit de kracht én de zwakte van een analytics-project veelal in de mensen. Waar de technische recherche vaak zeer nauwkeurig aanwijzingen en bewijzen verzamelt, ligt het aan de nukken van de rechercheur of hij die dag wel open staat voor dat soort rationele argumenten. Menselijke zwakheden kunnen ook analytics-projecten in de weg staan. Hoe graag we ook een weldoordachte implementatiemethodiek hanteren. De chemie tussen twee of meer mensen - of juist het ontbreken daarvan - kan een project maken of breken.
Tegelijkertijd ligt het vaak aan het doorzettingsvermogen van een handvol medewerkers dat een analytics-project toch een succes wordt en niet als cold case eindigt. Een crimineel loopt in tv-series uiteindelijk toch tegen de lamp, omdat we er simpelweg niet tegen kunnen dat een kwestie onopgelost blijft. En dus gaat de rechercheur net zo lang door tot hij ‘zijn’ crimineel te pakken heeft. Dat is alweer een mooie parallel met analytics-projecten. Soms dreigen dit soort trajecten vast te lopen, maar in een goed samengesteld team is altijd wel iemand die dat zijn eer te na vindt.
Mark Raben is Director Innovation & Product Strategy bij SAP Nederland
Kunnen we hier lessen uit leren? Ik denk het wel. Analytics dient om een resultaat op te leveren, niet om de output te definiëren. Organisaties moeten ook altijd voorbereid zijn op onverwachte verrassingen van bekende of onbekende partijen of mensen. Tot slot is analytics een proces om kennis te ontdekken, maar ook een traject dat vooroordelen of vastgeroeste ideeën kan elimineren. Beide processen zijn nodig om de business vooruit te helpen.